Hoogbouw is kans, geen noodzaak
Het is een duidelijke grafiek die onderzoeker Meta Berghauser Pont van de TU Delft in Highrise and the Sustainable City laat zien: in Houston wordt zo’n 75 gigajoules energie verbruikt voor transport bij en stedelijke dichtheid van misschien wel 10, terwijl in Hong Kong minder dan 5 gigajoules wordt verbruikt bij een dichtheid van boven de 300. Het is maar een van de voorbeelden die laten zien dat een hogere stedelijke dichtheid duurzaam kan zijn, wat weer als argument gebruikt kan worden voor hoogbouw. Want was hoogbouw vroeger een teken van macht en rijkdom, tegenwoordig wordt het gezien als een middel om de steeds dichter groeiende steden duurzaam te laten groeien.
Blauwe Kamer 5 2012
Highrise and the Sustainable City gaat veel over de Nederlandse hoogbouw, met name Rotterdam en de nieuwe ministeries in Den Haag. Uitgangspunt is dat hoogbouw in principe duurzaam kan zijn, maar dat dit vaak verhinderd wordt door procedures, langdurige bouwprocessen en wisselvallige politieke klimaten in gemeenten. Hoogbouw moet passen bij de dna van een stad. Dat lukt minder in Rotterdam, stelt Kees Kaan van Claus en Kaan Architecten. “Het probleem met de Rotterdamse strategie van hoogbouw-acupunctuur is dat het niet kan terugvallen op traditionele kennis, omdat het zo’n nieuwe typologie is voor Nederland. De projecten hebben de neiging prototypes te worden, met alle gevolgen van dien.” Dat is best een interessante analyse.
Hoogbouw is alleen duurzaam als het gebouwd wordt in samenhang met de stad waarin het staat. Daarbij gaat het niet alleen om het stedenbouwkundige netwerk of het stedelijke en ruimtelijke weefsel, maar ook om zachte zaken als procedures, politiek en de behoeften van een stad. Hoogbouw is alleen duurzaam als je inzet op kwaliteit, schrijft Daan Zandbelt van Zandbeld&vandenBerg, en zo vormen ze ook alleen een oplossing voor de vaak broodnodige verdichting van de compacte stad. “In de compacte stad is hoogbouw een kans, geen noodzaak.”
Harm Meyer and Daan Zandbelt (eds.), Highrise and the Sustainable City. Techne Press, ISBN 9789085940494, € 39,95