Heideboerderij
Sinds 2015 ben ik betrokken bij het opzetten van heideboerderijen in Nederland. Een heideboerderij is een traditioneel systeem van kringlooplandbouw, dat in Nederland verdwenen was. Van oudsher was het de methode om met schapenbegrazing van heidevelden mest te verkrijgen die gebruikt werd om de bodem van de akkers te verrijken en vruchtbaarder te maken. Resten van die akkers — de essen — zijn overal in Nederland zichtbaar aanwezig met hun bollende oppervlak, het gevolg van eeuwenlang opbrengen van mest en plagsel. Dit systeem is in Nederland compleet verdwenen; natuur en landbouw zijn twee gescheiden werelden geworden. In de Lüneburger Heide in Noord-Duitsland beheren een twintigtal mensen sinds 1985 succesvol 5200 hectare heide, 450 hectare akkers, 400 hectare hooiland met zes schaapskuddes, een geitenkudde, paarden en runderen als één grote heideboerderij.
Loek Hilgers, zoon van de Kempen, kwam enkele decennia met het idee om dit kringloopsysteem in een nieuw jasje te gebruiken om natuur en landbouw gebiedsgericht samen te laten werken aan het beheer van het heidelandschap. Binnen de heideboerderij zou de schaapskudde opnieuw de motor zijn voor de nutriëntenkringloop tussen de heidevelden en andere natuurgebieden en de akkers en andere landbouwgronden. Vanaf 2015 is dat idee door een kleine club opgepakt; op dit moment lopen er pilots met de heideboerderij in de Kempen, Salland, Veluwezoom en Biesbosch. In 2018 is de Stichting Heideboerderij Nederland opgericht om dit proces te ondersteunen.