Amstelland werd Amstelscheg

Amstelland is een van de bekendere ‘groene scheggen’ in de verstedelijkte regio van Amsterdam. Groen is in dit opzicht een relatief begrip, want mensen uit Oost-, Zuid- of Noord-Nederland zouden zich in dit gebied nogal ongemakkelijk voelen vanwege alle bebouwing en infrastructuur. Toch is dat groen de reden dat er nu een prachtig geschiedenisboek is over Amstelland met prachtige historische kaarten: Atlas Amstelland. Historici beschrijven hoe het veen ontgonnen werd, hoe de bodem daardoor daalde en de Amstel werd bedijkt, hoe Ouderkerk het bestuurscentrum werd en hoe de dynastie van de Heren van Amstel zich er vestigde.

Landwerk 3, Blauwe Kamer 3 2013

Atlas Amstelland toont ook belangrijke delen van de geschiedenis van Amsterdam, maar dan vanuit het omgekeerde perspectief van het platteland dat langzamerhand steeds meer bebouwd wordt. De belangrijkste reden dat Amstelland nog zo groen is, is natuurlijk de planologische en stedenbouwkundige beslissing om rond Ouderkerk geen uitbreiding van de steden Amsterdam en Amstelveen te bouwen. Amstelland werd ‘de Amstelscheg’, en het platteland werd integraal onderdeel van de stedelijke planning. Eigenlijk is dat wel het meest bijzondere facet in de rijke geschiedenis van deze regio.

Het mooie is dat dit terug te vinden is in het landschap. In het boek staat een kaart met alle cultuurhistorische relicten in Amstelland, en daarop staan tal van molens, bruggen, sluizen, schansen en werven. Nu is Amstelland een officieel groengebied, en voor de komende twee jaar staan er allerlei werkzaamheden op de agenda. Er komen ‘fiets- en wandelpaden, een natuurvriendelijke oever, een schoonwaterproject, een weidevogelvriendelijk gebied, aanlegsteigers in de Amstel en meer’.

Atlas Amstelland – Biografie van een landschap, Thoth, ISBN 9789068686074, 34,50 euro